විශ්ව විද්‍යාල උප සංස්කෘතිය සහ ඇනෝගේ සිත් රිදුම

මෑතක දී මා, රත්තා හෙවත් රත්ගමයා සමග සතියක් පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ අක්බාර් ශාලාවේ ගත කළ බව ඔබට මතක ඇතුවාට සැකයක් නැත. එසේ නම් ඒ අවධියේ දින පතා සිදු වූ දෑ අරුණැල්ල බ්ලොගයේ සංක්ෂිප්තව පළ කළ බව ද නිසැකව ම මතක තිබිය යුතු ය. ඒ ලිපි පෙළෙහි දෙවන සහ තෙවන ලිපි වල යම් තැනක සඳහන් කළ මයිනන් යන වචනය නිසා එක්තරා ඇනෝ කෙනෙක්ට රිදී තිබිණි. එක ම කොමෙන්ටුව ලිපි දෙකෙහි ම යෙදීම නිසා ඒ බව හොඳින් ම පෙනෙයි. මේ සටහන ලියැවෙන්නේ එකී ඇනෝට මඩ ගැසීමට වත්, මගේ වරද පිළි ගැනීමට වත්, එය ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට වත් නොව එකී යෙදුම එසේ යොදන්නට හේතු වුණු දෑ පිලිබඳ සඳහන් කිරීමට යි. (මට පහර දීමේ ගැටළුවක් නැත. නමුත් අදාල කොමෙන්ටුවෙහි මගේ පාසලට සහ නිවැසියන්ට යම් ආකාරයක අපහාසයක් සිදු කෙරෙන ආකාරයේ දෑ සඳහන් වී ඇති බවට මට ඇති වූ හැගීම විසින් මෙම පොස්ටුව මෙසේ යෙදීමට පොළඹවන ලදී.) මෙය කියවන ඔබේ වගකීම වන්නේ මා කළ ප්‍රකාශය එසේ කිරීම වැරදි ද නැති ද යන වග තීරණය කිරීමයි.

මානවයා පමණක් නොව වෙනත් ජීවින් ද, ජීවත් වීමේ දී යම් සැකැස්මක් අනුව ජීවත් වීමට කාලයත් සමග හුරු වී ඇත. මානවයා සැලකීමේ දී, සෙසු සතුනට වඩා විධිමත් වූ, සැකැස්මක් ගොඩනගා ගෙන එය සංස්කෘතිය ලෙස නම් කරගෙන ඇත. ලෝකයේ විවිධාකාර රටවල් වලට අනුරූපව සහ විවිධ සමාජ රටා වලට අනුරූපව එක් එක් ආකාර වලින් යුතු සංස්කෘතික ලක්ෂණ දැකිය හැකි වෙයි. යම් යම් සමාජ ස්ථරවල සහ සංස්කෘතීන් වල ලක්ෂණ අවශෝෂණය කර ගැනීම නිසා, සමහර සංස්කෘතීන් වල, වෙනත් සංස්කෘතීන් වල ලක්ෂණ ද දැකිය හැකි වෙයි. පොදුවේ ගත් කළ, අප විසින් සලකනු ලබන සෑම ක්ෂුද්‍ර ප්‍රමාණයේ සමාජ කොටසක ම පාහේ උප සංස්කෘතියක් දැකිය හැකි අතර, එකී සංස්කෘතිය, එහි මව් සංස්කෘතියෙන් ව්‍යුත්පන්න වූ එකකි. අදාල සංස්කෘතික ලක්ෂණ වෙනස් වන නිසා බොහෝ විට උප සංස්කෘතීන් තුල සන්නිවේදනය සඳහා යෙදෙන්නා වූ භාෂාව ද මුල් භාෂාවේ ව්‍යුත්පන්නයකි. උදාහරණයක් ලෙස, ශ්‍රී ලංකාව මවු සංස්කෘතිය වන උප සංස්කෘතික ඒකක රැසක් දැකිය හැකි ය. ජන වර්ගයෙන් ජන වර්ගයට, ආගමෙන් ආගමට, පලාතෙන් පලාතට, දිස්ත්‍රික්කයෙන් දිස්ත්‍රික්කයට පමණක් නොව ගමෙන් ගමට ද වෙන් වෙන් වූ උප සංස්කෘතික ලක්ෂණ දැකිය හැකි ය. ඒවායේ භාවිත වන භාෂාව ද එකිනෙකට වෙනස් වෙයි. 

කුඩා දරුවන් අතර භාවිත වන භාෂාව වැඩුණු අය අතර භාවිත වන භාෂාවට බොහෝ සෙයින් වෙනස් ය. තරුණ කොටස් අතර භාවිත වන භාෂාව යනු ජ්‍යෙෂ්ඨ පුරවැසියන්ගේ භාෂාව නොවේ. විශ්ව විද්‍යාල උප සංස්කෘතිය යනු මෙරට බොහෝ අයට ප්‍රශ්නයක් වූ එකකි. එහි භාවිත වන භාෂාව එයින් පිටත යෙදෙන භාෂාවට සමාන වුවත්, යම් යම් වෙනස්කම් සහ වෙනස් යෙදුම් සහිත එකකි. 

අපේ ඇනෝ තුමා සිය අදහසේ සඳහන්  කළ පරිදි ඔහු පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ විද්‍යා පීඨයෙන් 1998 දී පිට වූ අයෙකි. එනම් අදාළ උප සංස්කෘතිය පිලිබඳ මනා වැටහීමක් ඇති අයෙකි. එවැන්නෙකුට, මෙවැනි ගැටළුවක් ඇති වීම මට නම් පුදුම එළවන සුළු එකකි. නමුත්, ඔහුගේ අදහස ම ඇති වී, කොමෙන්ටුවක් නොයොදා ගිය තවත් අය සිටිය හැකි නිසා, මෙසේ කරුණු දක්වමි.

විශ්ව විද්‍යාලය යනු ප්‍රධාන වශයෙන් අධ්‍යාපනය ලබා දීම සහ නව දේ සොයා ගැනීම/සමීක්ෂණ (Researches) වෙනුවෙන් වූ ආයතනයකි. අධ්‍යයනය(academic) ට අදාල දෑ සිදු කිරීම එහි ප්‍රධාන කර්තව්‍යය (Major Objective) වෙයි. එකී කර්තව්‍යයේ යෙදෙන්නන් හෙවත් අධ්‍යයන කාර්ය මණ්ඩලය බහුතර සේවකයන් (major staff) ලෙස හැඳින්වීමේ වරදක් නැතැයි සිතමි. එසේ නම් ඉතිරිය (අනධ්‍යන කාර්යමණ්ඩලය) සුළුතර සේවකයන්(minor staff) ලෙස (සුළු සේවකයන් නොවේ) හැඳින්වීමේ වරදක් මට නම් නොපෙනෙයි. අදාල වැඩ වර්ජනය සිදු කළේ අනධ්‍යන කාර්ය මණ්ඩලය නිසා, එය minor staff හි වර්ජනයක් ලෙස හැඳින්වීමේ වරදක් ද නොදකිමි. (මේ කරුණු වල යම් වරදක් දකින්නේ නම් ඒවා පෙන්වා දීම මහත් ගෞරවයෙන් සළකමි.)

මා පෙර සඳහන් කළ පරිදි ම විශ්ව විද්‍යාල උප සංස්කෘතිය තුළ භාවිත වන භාෂාව ද සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයෙන් යම් යම් අපගමනයන් දක්වයි. බොහෝ පාඨමාලාවන් සංඛ්‍යාවක් ඉංග්‍රීසි මාධ්‍යයෙන් ඉගැන්වුනත්, ඒවා ඉගෙන ගන්නට එන බහුතරයක් සිංහල හෝ දෙමළ මාධ්‍යයෙන් පාසල් අධ්‍යාපනය ලබා පැමිණියවුන් වන නිසා අදාල අධ්‍යයන කටයුතු වල දී සහ ඉන් බැහැර දී යෙදෙන ඉංග්‍රීසි වචන සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේ දී තමන්ගේ කර ගැනීම වෙනුවෙන් සිංහල ඌරුවට සකස් කර ගැනීම සහ කෙටි කිරීම බොහෝ විට සිදු වේ. ප්‍රොෆෙසර් හෙවත් මහාචාර්ය වරයා ප්‍රොපා ද, ඉංජිනේරුවා (ඉංජා) ද, මෙඩිකල් ස්ටුඩන්ට් හෙවත් වෛද්‍ය ශිෂ්‍යයා මෙඩ්ඩා ද, කලා ශිෂ්‍යයා ආටා සහ කලා ශිෂ්‍යයාව ආටිය වන්නේ ද එහි ප්‍රථිපලයක් ලෙස ය. මේ ආදී වශයෙන් විශ්ව විද්‍යාලය තුළ යෙදෙන වෙනස් වූ වචන සංඛ්‍යාව තරමක් විශාල ය. 

මේ තත්වය තුළ මයිනර් ස්ටාෆ් එක මයිනන් වීම වැලැක්විය නොහැක්කකි. මෙහි දී සැලකිලිමත් විය යුතු කරුණ වන්නේ අදාල වචන යෙදීමේ දී කිසිසේත් ම අදාල පුද්ගලයන්ට අපහාස කිරීම අරමුණු කර නොගැනීමයි. සිය පහසුව වෙනුවෙන් ඒ වචන යෙදුවත් කිසිම වෙලාවක එකී යෙදුමකට හෝ අදාළ පුද්ගලයන්ට සමච්චල් කිරීමක් අදාල සංස්කෘතිය තුළ දක්නට නැත. වසර හතරක් විශ්ව විද්‍යාලයේ ගත කළ අපේ ඇනෝතුමා, අලයෙකු නොවුනේ නම් ඒ පිලිබඳ දැන සිටිය යුතු ය. (මෙහි අලයා යන්න සෑදී ඇත්තේ alone යන්නෙනි (මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා මැතිතුමාට අනුව). මෙය යෙදුවේ ද, අපහාස කිරීමේ අරමුණකින් නම් නොවේ!)

විවිධ උප සංස්කෘතීන් හි යෙදෙන වචන වෙනස් වීම සහ එක ම වචනයට සංස්කෘතීන් කිහිපයක වෙනස් අර්ථ තිබීම නිසා ගැටළු ඇති විය හැකි ය. ඇහැක් විදියට කනක් අඳින්න යැයි උපදෙස් දුන් විට කන වෙනුවට ඇසක් ඇඳීම සිදු වන්නේ එකී අන්තර් උප සංස්කෘතික අනවබෝධය නිසාවෙනි. මේ ඇති වූ ගැටලුව ඇති වුයේ ද එහි ම ප්‍රතිඵලයක් ලෙසට බව මගේ හැගීමයි. 

ඒ ලිපිය ලිවීමේ දී මා අතින් වරදක් සිදු වී ඇත. විශ්ව විද්‍යාල උප සංස්කෘතිය තුල යෙදෙන වචන බ්ලොගය ලිවීමේදී යොදා ගැනීම නොකළ යුත්තකි. එතරම් නොසිතා මවිසින් කළ දේ ඇනෝතුමාගේ සිත් රිදුමට හේතු වී ඇති බව හැගෙයි. ඒ පිළිබඳව මගේ කනගාටුව පල කරමි. මෙයින් මතු ඒ වරද නොකර සිටීමට උත්සාහ දරන අතර අත්වැරැද්දකින් එවැන්නක් සිදු වුවහොත් සමාව භජනය කරන මෙන් ද කරුණාවෙන් ඉල්ලා සිටිමි!